Τρίτη 6 Μαρτίου 2012

Οι Νεάντερνταλ έζησαν ανάμεσά μας


Μέχρι σήμερα πιστεύαμε πως οι Νεάντερνταλ της Ευρώπης είχαν εκλείψει πολύ πριν εμφανιστούν οι Homo Sapiens. Ωστόσο αποδεικνύεται σήμερα μέσα από την ανάλυση του DNA, ότι μια μικρή ομάδα Νεάντερνταλ επέζησε, μετοίκισε νοτιότερα και ξαναγύρισε στη «Γηραιά Ήπειρο», όπου επιβίωσε 10.000 χρόνια ακόμα πριν από την τελική εξαφάνισή της. 


Μια διεθνής ομάδα ερευνητών, που δημοσίευσε την έρευνά της στο περιοδικό «Molecular Biology and Evolution», μελέτησε τη διαφορετικότητα στο μιτοχονδριακό DNA από τα οστά 13 ανθρώπων Νεάντερνταλ.  Επειδή τα κύτταρα περιέχουν πολλαπλά αντίγραφα του μιτοχονδριακού γονιδιώματος, ήταν ευκολότερο να εξαχθούν συμπεράσματα από το DNA που βρέθηκε στα κόκκαλα, παρά από το DNA που βρέθηκε στον πυρήνα των κυττάρων.

Τα απολιθωμένα δείγματα που εξετάστηκαν προέρχονταν από Ευρώπη και Ασία και καλύπτουν το χρονικό διάστημα μεταξύ 100.000 έως 35.000 ετών πριν. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα απολιθώματα από τη δυτική Ευρώπη, που χρονολογικά είναι περίπου 48.000 χρόνων, έχουν σημαντική γενετική παραλλαγή σε σχέση με τα δείγματα από την Ασία. Ωστόσο, τα δείγματα από την δυτική Ευρώπη που είναι νεώτερα από 48.000 χρόνων, παρουσίασαν πολύ μικρότερη γενετική ποικιλότητα. Η χαμηλή γενετική παραλλαγή μπορεί να κάνει ένα είδος λιγότερο ανθεκτικό στις αλλαγές του περιβάλλοντος και να κάνει μεγαλύτερο τον κίνδυνο της εξαφάνισης.

«Το ποσοστό της γενετικής ποικιλομορφίας στους γεωλογικά μεγαλύτερους Ευρωπαίους Νεάντερνταλ, καθώς και στους Ασιάτες, ήταν εξίσου σημαντικό για το συγκεκριμένο είδος όσο είναι για τον σημερινό άνθρωπο», εξηγεί ο ερευνητής Anders Gotherstrom, από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα.

Στην εργασία τους, οι επιστήμονες θεωρούν ότι κάποια εκδήλωση (ενδεχομένως κάποια αλλαγή του κλίματος) προκάλεσε την εξαφάνιση του πληθυσμού των Νεάντερνταλ στη Δύση. Οι περισσότεροι σταμάτησαν να ζουν στη Δυτική Ευρώπη πριν από 50.000 χρόνια, χιλιάδες χρόνια πριν εμφανιστεί το δικό μας είδος. Όμως τελικά, οι πληθυσμοί που βρήκαν καταφύγιο σε νοτιότερα και θερμότερα μέρη, επιβίωσαν και, χρόνια μετά, επέστρεψαν εκ νέου.

«Το γεγονός ότι οι Νεάντερνταλ στην Ευρώπη είχαν σχεδόν εξαφανιστεί, αλλά στη συνέχεια ανέκαμψαν, και όλα αυτά πολύ πριν έρθουν σε επαφή με τους σύγχρονους ανθρώπους, ήταν έκπληξη για εμάς», επισημαίνει ο επικεφαλής της εργασίας, Love Dalen, από το σουηδικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Στοκχόλμη. «Αυτή η ανακάλυψη δείχνει ότι οι άνθρωποι Νεάντερνταλ πιθανώς να ήταν πιο ευαίσθητοι στις δραματικές κλιματικές αλλαγές που έλαβαν χώρα κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων απ' ότι πιστεύαμε ως τώρα», συμπληρώνει.

Οι τελευταίοι Νεάντερνταλ παρουσιάστηκαν στη νότια Ευρώπη πριν 24.000 χρόνια. Ήταν εξελικτικά συγγενείς με τους σύγχρονους ανθρώπους και οι λόγοι εξαφάνισής τους εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης. Η εξαφάνιση των Νεάντερνταλ την περίοδο που εμφανίστηκαν οι Homo Sapiens είναι έμμεση απόδειξη ότι η παρουσία τους έπαιξε κάποιο ρόλο. Αλλά οι αλλαγές στο κλίμα και διάφοροι άλλοι παράγοντεςμπορεί να ήταν εξίσου σημαντικοί.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η απώλεια της γενετικής ποικιλομορφίας στους δυτικοευρωπαίους Νεάντερνταλ συνέπεσαν με το κλιματικό επεισόδιο που έγινε γνωστό ως Marine Isotope Stage Three, το οποίο χαρακτηρίστηκε από αρκετές σύντομες περιόδους με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτές οι ψυχρές περίοδοι μάλλον προκάλεσαν κάποια διαταραχή των ωκεάνιων ρευμάτων στο Βόρειο Ατλαντικό, και είναι πιθανό ότι είχαν ιδιαίτερα μεγάλοαντίκτυπο στο περιβάλλον στη δυτική Ευρώπη, σημειώνουν οι ερευνητές.

Οι Νεάντερνταλ άλλαξαν πολύ ανά τους αιώνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τις τελευταίες δεκαετίες της ύπαρξής τους μάλλον δεν άξιζαν πια τη «κτηνώδη» φήμη που είχαν αποκτήσει.

Ερευνητές μάλιστα πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι οι ζωγραφιές σφραγίδων που βρέθηκαν σε σπήλαια της Nerja, στη Νότια Ισπανία, μάλλον χρονολογούνται 42.000 χρόνια πριν. Οι μόνοι που θα μπορούσαν τότε να τις κάνουν ήταν Νεάντερνταλ και άρα πρόκειται για τη μόνη δυνητικά γνωστή τέχνη που ανέπτυξαν. Ωστόσο, η ερμηνεία αυτή παραμένει αμφιλεγόμενη.



ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου